مجله خبری مساجد

سمت پروردگار
پيامبر گرامي اسلام و دقت ويژه به مسجد
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
نشسته‌ام کناره‌اي از سفره‌ي همواره رنگينت *** چه شوري در دلم به‌زمین‌خورد از اوصاف شيرينت
به عابرها تعارف مي‌کني دار و ندارت را *** تو آن باغي که مي‌ريزد فردوس از پشت پرچينت
کرم يک ذره از سرشار سرشار صفت‌هايت *** مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد حسن يک دانه از بسيار بسيار عناوينت
دهن وا مي‌نماید فقیه به تشويق حسين ولی *** دهن رحمة للعالمين وا شد به تحسينت
بگو تا تيغ برداريم در‌حالتی که مبارزه میباشد آهنگت *** بگو تا تيغ بگذاريم درصورتی که صلح میباشد آئينت
داخل منزل هم محرم نمي‌بيني تحمل کن *** که مي‌خواهند اي تنهاترين، تنهاتر از اينت
تو حزن‌هاي بزرگي در ميان کوچه‌ها ديدي *** که ديگر اين اندوه خرد نخواهد کرد غمگينت
رمز راهت مي‌آمد آنکه نامش را نخواهم پیروزی *** براي آنکه عمري جدید باشد آسیب ديرينت
براي جاري اشکت سراغ راه‌حل مي‌گردي *** که زينب آمده با خیمه مامان به تسکينت
به تابوت آسیب خويش را اين فامیل خواهد زد *** چه مي‌شد مثل مامان نيمه شب بود تدفينت
دعا کن آسیب اندوه‌هايت بسوزاند من را يک قدمت *** نصيبم کن نمک از سفره‌ي همواره رنگينت
درود مي‌کنيم به کريم آل الله امام مجتبي(ع) و درود بر نبي مکرم اسلام حضرت محمد مصطفي که امروز رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شهید شدن جانسوزشان میباشد و انشاءالله همگی ما زير سايه‌‌ي پيامبر و اهل‌بيتشان باشيم. به سمت خداي امروز خوش آمديد. حاج آقاي بهشتي درود عليکم و رحمة الله.
حاج آقاي بهشتي: درود عليکم و رحمة الله، عبد هم سرویس شما و بينندگان و شنوندگان عزيز درود مي‌کنم. رحلت جانگداز پيامبر گرامي اسلام که اميرالمؤمنين تعبيرشان اين میباشد که بالاترين عزايي میباشد که در فقید فیس داده و شهید شدن جانسوز سبط اکبر امام حسن مجتبي(ع) و شهیدشدن غريبانه‌ي علي بن موسي الرضا را به کلیه آدم‌هاي آزاده و امت اسلامي و شيعياني که حدود دو ماه میباشد رخت عزا بر بدن کردند. از پروردگار مي‌خواهيم تمامی ما‌را از زائران و پیروان و هوا داران و شفاعت شوندگان پيامبر و اهل‌بيت قرار بفرمايند.
شريعتي: انشاءالله، يادمان باشد در رأس کلیه حاجت‌ها و منظور‌ها تعجيل در فرج آقايمان را بخواهيم. گفت و گو ما با حاج اقاي بهشتي در ذيل دعوا تربيت عبادي به مشاجره جای نمازگزار و مسجد رسيديم و نکات خوبي را شنيديم. اين هفته در زمینه‌ی پيامبر و مسجد براي ما کلام خواهند کرد.
حاج آقاي بهشتي: بسم الله الرحمن الرحيم، الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي.
بالاترين بسته‌ي هدايتي و معنوي از عالم غيب به پيامبر اسلام رسيد تا آخرالزماني‌ها را به شیوه پروردگار هدايت نماید. پيامبر عزيز ما 23 سال اين رسالت را جاری ساختن بخشید و در اين روز ها مالامال تکرار به پيشگاه خداوند پهنا مي‌کرد آيا مأموريتم را اعمال دادم؟ ابلاغ کردم و تبليغ کردم؟ زماني نگاه کردم دو ماه انتها قدمت پيامبر را حضرت روي چه موضوعاتي تأکيد مي‌نماید. زیرا تقريباً آيات قرآن تمامش نازل گردیده و از اين به بعد از آن توصيه‌هايي میباشد بيشتر براي آينده‌ها، موزیک حرف پيامبر در اين زمانه انتها اينطور میباشد که حاضران به غايبان آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و پدران به فرزندان اين مطالب را منتقل نمایند الي يوم القيامه، مطالبي میباشد که به کلیه امت اسلامي خطاب مي‌خواهد شد. تا جايي که يادم می باشد شش مورد میباشد که پيامبر با تأکيد و تکرار بيان نموده است.
مورد نخستین قرآن میباشد، امت اسلامي و مسلمانان، قرآن ثقل اکبر میباشد. گرانترين ارمغاني که از افق آمده میباشد. قرآن را بخوانيد و در ادامه فهمش باشيد. تعليم بدهيد و شغل کنيد. مسئله دوم اهل‌بيت میباشد، به فراواني در اين دو ماه انتها تأکيد مي‌کردند که اهل‌بيت اینجانب جانشينان اینجانب می‌باشند، اوصياء اینجانب میباشند و از طرف آفریدگار منصوب شدند. به آنان مراجعه و تمسک کنيد و به زيارت آن ها برويد. زمینه سوم خانواده میباشد. اصولاً يک تحولي در مسأله خانواده به وجود آوردند، از نقطه شروع گزینش همسر، آئين همسرداري و تربيت فرزند، وظايف نوباوه‌ها نسبت به والدين، مسأله خانواده را که امروز عالم درگيرش می باشد، در ايران گرفتاري ما معدود نيست. همسران با هم کریم ومهربان و صميمي باشند. نوپا‌ها با والدين.

به نقل از خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری عجم، ویژه اپلیکیشن «حسینیه معلی» از 7 مرداد 1401 و مصادف با اولی شب از شب‌های سوگواری ماه محرم با حضور مداحان، پیشکسوتان و پیرغلامان هیات‌های مذهبی مرزوبوم روی آنتن کانال سه سیما رفته و در همین زمان بیشتراز یک میلیون و 200 هزار بازدید در پخش 7 روزه این اپ در تلوبیون به تصویب رسیده میباشد (داده های عددی وب سایت تلوبیون تا لحظه ساخت و ساز گزارش).

اپ موفقی که به گفته تهیه و تنظیم کننده آن «تا این لحظه یک‌ریال پرداختی برای پروژه نشده میباشد» مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد و حتی‌د‌ر روزهای ایجاد نرم‌افزار بعضا از مدیران تصمیم‌ساز نظرشان این بوده که «حسینیه معلی» خیر برای محرم این سال، بلکه در محرم سال بعدی روی آنتن برود. سعید حدادیان، سید مجید بنی فاطمه، محمد صمیمی و مهدی رسولی چهار ذاکر این نرم افزار می‌باشند و به بنابر گفته تهیه و تنظیم کننده «حسینیه معلی»، مجمع‌الذاکرین این ویژه اپلیکیشن تلویزیونی محرم 1401 نرم‌افزار را تشکیل داده‌اند.

چرا «حسینیه معلی» اساسی میباشد؟

در اصل در سال‌های قبل دیده کاربر تلویزیون به اپلیکیشن‌سازی کلیشه‌ای و از روی قواعد از پیش رقم خورده در روز ها مناسبت‌های آئینی عادت کرده بود، البته این سال «حسینیه معلی» تحت عنوان رویکردی نو در نرم افزار‌سازی آئینی، حواس مخاطبان رسانه ملی را متوجه خویش ساخته میباشد. نوآوری، آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکری مشهد اشراف بر قواعد تکنیکی اپلیکیشن سازی و راز نترس عامل ها آفریننده آن دست به دست هم داده و خلاقیت فرمی جدیدی را دربین اپلیکیشن‌های مناسبتی رسانه ملی پدید آورده میباشد. نرم‌افزار‌ای که قرار وجود ندارد تابع هیبت‌های قالبی اپلیکیشن‌های مناسبتی تلویزیون در ده سال‌های قبل باشد و با سوق دادن پای کاربر ساده تلویزیون در متن نرم‌افزار‌های آن، سهم برابری را در مشت عوام مردم برای آشنایی استعدادهای حوزه مداحی سرزمین قرار داده میباشد.

سعید ستودگان تهیه و تنظیم کننده نرم افزار، در مذاکره با فرهیختگان از روند تعیین اشخاص حاضر در نرم افزار گفته میباشد: «به نهادهایی که دیتابیس‌های موثقی داشتند از سازمانهای قانونی و غیر رسمی مراجعه کردیم و از سازمان تبلیغات، کالج امام راست گو(ع)، هیات جامعه ایمانی «مشعر» تا دسته دوستانی که در‌این حوزه متخصصان فرمان می‌باشند، کارشناسان فرمان می‌باشند و کلاً مرز و بوم هم شناخته شدن و هم کانال انسانی دارا‌هستند و هم نگهبانی محتوایی شغل بودند. یعنی این بزرگواران بدون اینکه در حوزه نیروی انسانی آمدند و مهرواره برگزار کرده بودند، رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد سال‌ها برگزیدگان استعدادهای حوزه مداحی مرزوبوم را می دانی می‌شناختند و در بخش‌هایی امداد کردند اما ما در حوزه محتوایی دسته حاذق تامین داشتیم و این کشف کردن اشخاص نابغه در مداحی در سطح تک تک مملکت، زحمت متعددی را روی دوش دسته محتوایی گذاشت».

12- قبل از ورود به مسجد کف کفش خود را تمیز کنیم و کفشها را در قفسه های کفشداری قرار دهیم .
13- هنگام حضور در مسجد تلفن همراه خود را در موقعیت ویبره ( لرزشی ) قرار دهیم و موجب آزار بقیه افراد نشویم .
14-از دراز کشیدن و خوابیدن هجران کنیم .
15- با مومنان دیگر با احترام و عطوفت خوی کنیم .
16- برای حضور در مساجد از غذای بودار مثل سیر به کارگیری مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد نکنیم .
17- خوب هست با دهان مسواک زده حضور پیدا کنیم .
18- اگر احتمال میدهیم بوی بدنمان دیگر مومنان را آزرده می کند قبل از حضور در مسجد حتما\" دوش بگیریم .
19- در حالتی که پاهایمان بو می‌دهد به طبع\" قبل از حضور پاهایمان را بشوییم و جوراب تمیز بپوشیم .
20- با خرقه و بدنی معطر در مسجد حضور یابیم .
21- در همه اکنون نظافت مسجد را رعایت کنیم و اگر برایمان مقدور می باشد بخشی از نظافت آن را اعمال دهیم .
22- لباس هایی که جلو توجه میکنند نپوشیم .
23- با پیشانی تر سر به مهر نگذاریم و در‌صورتی‌که برایمان قابلیت دارد مهر شخصی و منحصر به فرد داشته باشیم .
24- در هنگام وضو گرفتن در مسجد ؛ از ریختن آب دهان و خلط خوداری کنیم و سبب اشمئزاز دیگرافراد نشویم .
25- انتظار می رود افرادی که برای بار اول در مسجد یا نماز جماعت حضور می یابند گزینه لطف وعنایت سایر مومنین به خصوص امام جماعت قرار گیرند تا برای حضور مجدد تشویق شوند .
26- محل مناسبی برای افراد تازه واردنشان دهیم .
27- شیطنت های نوجوانان را تحمل کنیم .
28- نوجوانان را رعایت کنیم و آداب را با عطوفت و مهربانی به آن ها بیاموزیم . ( اعتنا کنیم این فعالیت موجب خستگی و دلزدگی آنان نشود .)
29- درصورتی که کسی یا فرد نوجوانی یکی از جاری ساختن عبادی را به اشتباه اجرا میدهد با مهربانی و حفظ کرامت او به خود شخص یاد آوری نماییم.
30-در وضو خریدن به نحوه وضو به چنگ آوردن دیگرافراد نگاه نکنیم .
31- اگر در مسجد برنامه ای ایفا میشود . ما بی تفاوت ننشینیم . بلکه بقیه را همراهی نماییم .
32- در‌صورتی‌که کسی بعضا مستحبات را جاری ساختن نمی دهد . بادید تحقیر آمیز به او نگاه نکنیم و خود را رفیعتر از او ندانیم .
33- در مصرف آب و برق و... مسجد صرفه جویی کنیم .
34- از ائمه محترم جماعت انتظار می رود آپ تو دیت باشند و برنامه های مسجد را در حد و دلخواه مخاطب امروزی ارائه نمایند و در جذب و نگهداری مومنان بکوشند .

در مرکز این مسجد، «کلیسای رنسانس» (Renaissance Cathedral) قرار گرفته که به قرن 16 میلادی تعلق دارد و محراب بلند، سقف گوتیک، منبر باروک، دیوارهای رنسانس و طاق های اسلامی را شامل میشود که مخلوط این سبک های معماری گوناگون در کنار یکدیگر، بهره ی جالبی را تشکیل داد می کند.

نصیب گروه سرایندگان این کلیسا، به قرن 18 میلادی تعلق دارد و حکاکی های ظریف روی چوب ماهون آن، صحنه هایی از انجیل، زندگی مریم مقدس، شهیدان محلی و همچنین تصاویر تزیینی از گیاهان و حیوان ها مختلف را به نمایش میگذارد. ارتفاع «برج ناقوس» (Bell Tower) این بنا به 93 متر مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد می رسد و می‌توانید از پله های آن بالا بروید و به دورنمای جالب شهر کوردوبا دسترسی داشته باشید.

مسجد جامع کوردوبا

این میراث جهانی تعجب آور از مهم‌ترین بناهای تاریخی- اسلامی در جهان غرب محسوب می شود و از مجال تأسیس تا کنون مکان عبادت برای افراد از قشرهای مختلف بوده میباشد.این بنا که در بالا به عنوان یک کلیسای بازیلیک مسیحی به دست «ویزیگوت» ها (یکی‌از دو شاخه اساسی گوت ها از ژرمن های خاوری) ساخته شده رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد بود در قرن هفتم بعداز میلاد مسیح به دستور حاکمان مسلمان بازطراحی و تبدیل به فضایی شد که دربرگیرنده یک مسجد بود.در قرن شانزدهم میلادی یک کلیسای جامع مسیحی در اواسط این مسجد ساخته شد و از آن فرصت تا کنون عبارت «مسجد-کلیسا» برای تعریف تک تک ساختمان به کار برده میشود.

فضای داخلی مسجد از ستون هایی با قوس های سفید و قرمز تشکیل‌شده و مشمول یک سالن عبادت و همچنین حیاطی میباشد که مناره ها از آنجا روی مسجد بنا شده اند.مسلمان‌ها فرصت مجال زمان بر در قرون وسطی در اسپانیا حکومت می کردند و به همین خیال و خاطر معماری اسپانیا تاثیرپذیری زیادی از معماری اسلامی داشته میباشد. از دیگر مساجد به معماری زیبا در اسپانیا می تواند به مسجد جامع قرطبه، مسجد باب المردوم، مسجد الخیرالده، مسجد المنسیرلاریال و مسجد قلعه شریس اشاره کرد.

مرزو بوم آندلس در اسپانیا برای قرن‌ها میزبان مسلمانانی بوده میباشد که از خود شاهکارهایی فراوان بر جای نهاده‌اند. از منحصربه‌فردترین آن دستاوردها، مسجد جامع کوردوبا (Mosque of Cordoba) یا مسجدکلیسای جامع کوردوبا‌ (Mosque Cathedral of Cordoba) ‌که در شهر آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کوردوبا (قرطبه) (Córdoba)‌ واقع گردیده است. این مسجد بی شک یکی از مهمترین بنا‌های اسلامی در اروپا و سراسر فقید میباشد. با تمرکز به اینکه این بنا برای بعد از ظهر‌هایی به عنوان مسجد و برای زمان‌هایی به عنوان کلیسا استفاده می شد، به نمادی از تلفیق هنر اسلامی-مسیحی بدل گشته می‌باشد. با دارالترجمه اسپانیایی کتیبه یار و همدم باشید.

اسم این مسجد از روضه خوان زاید بن فرمان روا آل نهیان گرفته شد‌ه‌است که نهاد‌گذار و اول رئیس مرزو بوم امارات بوده و در همین مسجد دفن گردیده‌است. وی در ۲۰ رمضان ۱۴۲۵ ه.ق (۴ نوامبر ۲۰۰۴ میلادی) درگذشت و قبر او در سمت شمال مسجد واقع شده است این مسجد رسما در ماه رمضان در سال ۲۰۰۷ میلادی باز شد.

این مسجد در منطقه‌ای بلندمرتبه بین دو پل «مصفح» و «دوران» در مدخل جزیرهٔ أبوظبی جای مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد دارد. اگرچه ورود به مسجد برای نامسلمانان در امارات ممنوع میباشد البته این مسجد برای قابلیت و امکان بازدید گردشگران یک استثنا میباشد.

روزمره ده‌ها زن غربی از مسجد روضه خوان زاید آل نهیان ابوظبی تحت عنوان سومی مسجد والا پس از حرمین شریفین، بازدید می‌نمایند که با تمرکز به اینکه این مسجد به روی غیرمسلمانان گشوده میباشد، آنها هم به احترام جای معنوی مسلمان‌ها با پوششهای اسلامی یعنی یک عبای بلند مشکی و پوشش رمز وارد این مسجد میشوند.

هزینهٔ ایجاد کرد این مسجد (دو میلیارد و ۱۶۷) میلیون درهم امارتی بوده‌میباشد. اولی نماز در مسجد نماز عید قربان (عید الأضحی)، سال ۱۴۲۸ هجری قمری رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد موازی با ماه دسامبر ۲۰۰۷ میلادی بر‌گزار شد که هنوز اعمال بناء مسجد بطور بی نقص نقطه نهایی نیافته بود. مساحت اجمالی مسجد (۴۱۲،۲۲) متر مربع میباشد،

به غیر از دریاچه‌های دور و اطراف فرنگی مسجد. مسجد شیخ زاید، سومی مسجد عالم هست از حوزه‌ٔ مساحت، ودهمین مسجد دانا از دید وسعت وبزرگی مسجد. در سال ۱۹۹۶ میلادی، بفرمان روضه خوان زاید بن سلطان آل نهیان حاکم وقت امارت ابوظبی امر سازه این مسجد صادر شد. مسجد روی تپه أی به‌طول ۹ متر از سطح زمین سازه شد‌ه‌است.

طبق استیناف‌های انجام یافته از سوی سازمان کنفرانس اسلامی (منظمهٔ مؤتمر اسلامی) از راءس ابحاث تاریخ آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد وفنون (قبه) أصلی (رئیسی) مسجد روضه خوان زاید، وسیع ترین و اول (قبه) درجهان میباشد بأرتفاع (۸۳) متر، وقطر داخلی آن (۸ر۳۲) متر میباشد، واز لحاظ مساحت نیز مسجد روحانی زاید بعد از حرمین شریفین سومی مسجد عالم به حساب می آید.

ابعاد مسجد ابراهيم یا الخليل را به اين مديريت ملحق ساختند و از اين پس مالک اين جایگاه به مدير حرمين شريف ملقب شد _ به استناد اثرها و نقش ونگارهای اسلامی مملوکيان که با غرض مستندسازی اکثر وقت ها اثر ها پررنگ معماری اسلامی اجرا گرفته _ ، و اين نامگذاری تا به امروز در ميان مسلمانها متداول مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد باقی‌مانده است ونام مسجد خوش‌یمن الاقصی را بکار برده‌اند تا گاهی بر مسجد سرپوشيده وگاهی ديگر بر قسمت خوش یمن دلالت کرده باشند . مقبره شريف به حرم قدس نيز دارای اسم و رسم گشت.

مسجدالاقصي در كل 11 دروازه دارد كه 7 تاي از آن‌ها هنوز هم مورد استعمال قرار مي‌گيرد اما چهار تاي ديگر بسته شده است . ديوارهاي حرم شريف از سنگ ساخته شده و 14 درب داراست كه اکنون 10 تاي آن‌ها باز بوده و چهار تاي ديگر بسته می باشند . ارتباط ميان مقبره و ديگر قسمت‌هاي شهر از طريق رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد درب هاي 10 گانه آن برقرار مي خواهد شد ؛ 25 حلقه چاه داراي آب گوارا در اطراف اين حرم وجود دارااست كه هشت حلقه از آن‌ها در صحن قبه الصخره شريف قراردارد و 17 حلقه چاه ديگر در محوطه مسجد مبارك الاقصي قرار گرفته می‌باشد.

در فاصله‌اي يكسان از مسجدالاقصي و قبه‌الصخره نيز حوض‌هاي منحصربه‌فرد وضو قرار دارا‌هستند و تعدادي سقاخانه نيز در قسمت‌هاي مختلفي از محوطه بقاع ديده مي‌گردد كه از بزرگترين آن‌ها مي‌اقتدار به سقاخانه‌هاي قايتباي ، شعلان ، باب‌الحبس ، البديري و قاسم‌پاشا اشاره كرد . همچنين در دو طرف پايان بقعه از جهت شمال و غرب ، رواق‌هايي آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد با ساختي محكم وجود داراست. در مقبره شريف همچنين دو ساعت آفتابي براي تعيين مجال وجود دارد كه يكي از آن ها در غرب جای دارد و بوسيله محمدطاهر ابوالسعود از علماي پر رنگ قدس بر روي ديوار مسجدالصخره از ناحيه مسجد قبلي به طرف غرب ترسيم گردیده است.

جداگانه از رواق‌هاى افزوده شده، محوطه‌هاى بزرگى در شرق و غرب و جنوب در فارغ مسجد، سوای سقف براى اقامه نماز آماده شد‌ه‌است. مساحت تقریبى این میادین در شرق - بیرون مسعى - ۴۶۰۰۰ مترمربع، در جهات دیگر ۴۲۰۰۰ مترمربع و جمعاًًً ۸۸۰۰۰ مترمربع مى‌باشد. عملکرد‌هایى ‌نیز براى‌ بهبود وضع‌ تهویه هوا در مسجدالحرام صورت گرفت که بخشى از آن، از طریق واردکردن هواى خنک به مسجد، از فی مابین ستون‌هاست که از مرکزى در قسمت اجیاد با فاصله ۴۵۰ مترى از مسجد، تهیه و مهیا و ارسال مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مى‌شود. اما بیشتر کار خنک کردن مسجد از طریق پنکه‌هاى سقفى میباشد که آن‌ها‌را ۱۲۹۲ عدد نوشته‌اند.

مسجدالحرام از دیرباز برای مردمان حجاز محترم بوده است. به لحاظ تاریخی اطلاع دقیقی از این که از چه زمان چنین موقعیتی پیدا کرده است، در اختیار نیست. بنابر روایات محلی و مذهبی، این محل از زمان پیدایش زمین متشخص بوده میباشد. در روایات اسلامی، مسجدالحرام بافضیلت‌ترین مکان روی زمین میباشد.

بنابر حدیثی منسوب به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) مسجدالحرام قدیم‌ترین مسجد رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد زمین است و حتی پیش از مسجدالاقصی بنیان گذاشته شد‌ه‌است.

در حدیث شد رحال، که بنابر آن فرستاده اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده می‌باشد: «مسافرت مکنید جز برای زیارت سه مسجد....» یک کدام از این مساجد، مسجدالحرام است. بنابر روایات محلی، قبر هفتاد پیامبر از جمله هود و با تقوا و اسماعیل در مسجدالحرام است[۸]. در آموزه‌های اسلامی احکام فقهی و معنوی ویژه‌ای برای مسجدالحرام و مکه وضع شد‌ه‌است. برای مثال، جنگ در مسجدالحرام و بلکه حرم مکه گناه بزرگی می باشد مگر به قصد جانبداری. عباداتی به عنوان مثال نماز در مسجدالحرام بسیار بیشتر از مکان ‌های دیگر، دارای اثرات معنوی و مادی شمرده شد‌ه‌است.

ویژگی‌های مسجدالحرام

قبله‌گاه مسلمان‌ها

این مسجد که محیط بر کعبه و قبله‌گاه مسلمان ها هست، فی مابین مسلمین از جایگاه ویژه‌ای شامل است. این مسجد در طول تاریخ بعثت پیامبران الهی نیز از قداست و عظمت ویژه‌ای بهره مند بوده می‌باشد. و به خوبی از آن پاسداری می‌کرده‌اند.

مکان شروع رسالت پیامبر

ازآنجاکه شروع رسالت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) از آن‌جا بوده و نیز همۀ مسلمان‌ها آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد به طرف آن نماز می‌گزارند، همچنان در نگاه مسلمین دارای عظمت می باشد.

محل شروع ظهور حضرت مهدی

به ویژه آن‌که در بعضا روایات، محل شروع ظهور حضرت مهدی (عجل‌الله‌گرانقدر‌فرجه‌الشریف) خیال شده است.

امام راستگو (علیه‌السلام) درین‌باره فرمود:

«إنّ القائم إذا خرج دخل المسجد‌الحرام فیستقبل الکعبة و یجعل ظهره إلی المقام...»؛ «همانا قائم، بعد که خروج کند، به مسجدالحرام باطن شده، در حالی که رو به کعبه کرده است، به جایگاه تکیه می‌زند.

تثبيت و تحکيم نماد فرهنگ و تمدن اسلامی دربيت المقدس و در مسجدالاقصی ضروری مینمود و نتيجه آن ، تجدید بنا حوزه‌ مسجدالاقصی به شکلی متناسب با عظمت و ثبات دولت نوپای اسلامی بود . اين طرح ( مرمت ) درعهد خلافت عبدالملک بن مروان و فرزندش وليد شکل گرفت که ساخت قبه الصخره وگنبد سلسله در عهدوپیمان عبدالملک و ایجاد کرد مسجدالاقصی و دارالعماره ، درب‌ها وآثار عديده ديگری را مشمول شد. بسياری ازاين اثر ها در قول وليد و بر تاثیر زمين لرزه های شديدی که دربيت‌المقدس و فلسطين مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اتفاق ، تخريب گردیده و از بين رفتند .

گويی دو خليفه بر اجرای اين طرح درقالب واحدی همگون آن‌سیرتکامل که از پيش طرح‌ها برمی‌آيد ، به طور کاملً واقعه نظر داشته‌اند تا مسجدالاقصی بتواند در قبال بناها و معماری بيزانسی در حوزه‌ که دربرگیرنده کليسای قيامت درقدس و کليسای مهد دربيت لحم بود ، صبغه و نماد معماری پر رنگ اسلامی به خودگيرد.

خلفای عباسی برغم اجرا بازسازی‌های متفاوت بويژه نوسازی قبه‌الصخره در عهدوپیمان عباسی مأمون و نيز تجدید بنا مسجدالاقصی در حین زمامداری مهدی در حد اقتدار از عمارت مسجدالاقصی محافظت کردند ، به لحاظ می‌رسد خلفای عباسی توانسته‌اند اين کار را سوای آن‌ که تغيير محسوسی در صورت و شمايل و معماری رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اموی‌ها ايجاد نمایند به اعمال برسانند.

خلفای فاطمی ( الحاکم بأمرالله و فرزندش ظاهرلاعزازدين الله ) نيز بسان عباسی‌ها با جاری ساختن مرمت‌هايی بر روی قبه الصخره و مسجدالاقصی را مرمت کردند.

اين شيوه‌ي معماری مسجدالاقصی در قول ايوبی‌ها رشد و گسترش يافت به طوري که ايوبی‌ها پس از آزادی و تطهیر مسجدالاقصی ازلوث صليبی‌هايی که به آن آسيب رسانده و ظاهرش را تغيير داده بودند ، مسجد را به وضعيت پيش از تهاجم صليبی‌ها درآورده و خلال ایفا نوسازی‌هايی ، پاره‌ای تأسيسات را در آن به وجود آوردند . اين اقدامات آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد جهشی در دگرگونی معماری به اکانت آمد.

مسجد النبی(ص) مسجد پیامبر اسلام(ص) در بعدها مربع شکل ۵۰×۵۰ متر، دیوارهایی از خشت خام به ارتفاع 3.5 متر داشته میباشد، در امتداد دیوار شرقی چهار حجره که بعدا تعدادشان به ۹ رسید به همسران محمد(ص) اختصاص داده شده بود. حجره ها از خشت ناپخته و صرفا با شاخه های نخل با اندود گل رس از هم جدا می شده اند، هم چنین پارچه هایی با جنس پشم بز درست کرده بودند که هنگام روز آن را بالا می بردند. از این پارچه به عنوان سایبان استفاده میشد. در کتابهای حدیث شیعه آمده میباشد که حضرت مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد رسول (ص) بنا به دستور پروردگار ۱۵ خانه در محل مسجدش ایجاد کرد که ۹ خانه را برای خود و همسرانش و د‌همین را که در وسط آن‌ها بود (کنار خانه خود و عایشه) برای علی (ع) و فاطمه (س) اختصاص داد. (این خانه همچنان برپا بود و علی و فرزندانش تا زمان عبدالملک مروان «۸۸ه.ق، در آنجا می زیستند.)

اما خلفا و حکام وقت با توسل به این حربه که می خواهند بر وسعت مسجد نبی (ص) بیفزایند، با تازیانه آن ها را از خانه هاشان بیرون راندند. این مسائل در هنگامی حادثه که حسن بن حسن بن علی (ع) از علویان درین خانه زندگی می کرد. به این ترتیب آن نقش افشاگرانه ای که فرزندان زهرا(س) می توانستند در رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کنار اجتماعات گرانقدر مسلمانان در مسجد مدینه جاری ساختن کنند، نیز از او گرفته شد.

به هر جهت خانه فاطمه (س) محل تربیت آن فرزندان گرامی که سلام خداوند بر آنان باد بود. این خانه در قطعه کوچک و بی آلایش ای در کنار مسجد و مدیره رسول اسلام (ص) قرار داشت. در طی حیات فرستاده ا…(ص) بر پایه ی فرمان الهی داری که از کلیه این خانه ها بجز خانه نبی خداوند و علی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد (ع) به طرف مسجد باز میشد، بسته شد.

مساجد متعددی را که به تبعیت از مدل و روش عربی درقرنهای آنگاه درست شده فعلا می توان مشخص و معلوم کرد. تاسی از مدل عربی بیشتر راجع به با مسائل اقلیمی صورت گرفته میباشد.

مسائل اقلیمی به دو بخش مصالح و مواد ساختمانی و آب و هوا تقسیم می‌شوند. در بخش مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مصالح و مواد ساختمانی، بخش ها کوهستانی که از دید مصالح خاکی در مضیقه می باشند نیز در ساختمانها از چوب و سنگ موجود درمنطقه به کار گیری می نمایند.

بارش برف و باران زیاد نیز باعث می شود تانوع و نحوه معماری بخصوصی به فعالیت گرفته شود تا ساختمان از گزند باران و برف نگهداری شود. مخصوصا در معماری مساجد که دهانه های گرانقدر و فضای تالارها به پوشش نیاز داشت، تقلید از روش عربی از لحاظ کاربری و اقتصادی صرفه بیشتری داشت مانند مثال های زیر:

مسجد کوچه میرنطنز، از قرن ۶ ه. ق مسجد راز اور گلپایگان، از قرن ۹ ه. ق

مسجد حاجتگاه ابیانه مساجد باطاق ضربی و هلالی (شبستان دار)

با کامل شدن طرح سقف حصیری و چوبی بر روی ستونهای سنگی یا این که آجری رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد یا این که خشتی در سقف طاق های ضربی از ثواب استعمال شد. براین اساس شبستان با چهل ردیف با ستون پوشش ضربی متداول شد.

اصول کار طاق ضربی با هلالی را که از نیم بیضی معروف به ناری تشکیل میگردد،

مسجد جامع فهرج یزد(نصفه نخستین قرن اولیه هجری قمری)

ساختمان این مسجد که در طول سعید بن عثمان در قرن نخستین ساخته شده موقتی به به عبارتی آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد شکل گذشته خویش باقی می‌باشد. یعنی براساس طریق مسجد مدینه. حیاط مستطیل مرکزی؛ در جناح جنوبی طرف قبله و شبستان ستوندار با دو ستون ردیف برابر دیوار قبله و ۴ ستون ردیف عمقی عمود بر دیوار قبله، که دارنده ۳ نار میباشد. ناو وسطی ناو مهم است که در پایان محراب مسجد را بین خویش می گیرد طول این ناو نیز از ناوهای طرفین بزرگتر میباشد.