مجله خبری مساجد

در کتابهاي دعا و زيارت آداب مسجد کوفه را پیرو آداب خویش شهر کوفه بيان مي نمایند؛ چرا که از سرزمين کوفه تحت عنوان بقعه اميرالمؤمنين(ع) ياد گردیده‌است و براي ورود به آن، نظير بقعه پيامبراکرم(ص) آدابي معلوم شده است. در هر فعلا چنين وارداتی میباشد که وقتي به سوي مسجد کوفه عازم شدي در حالا رفتن اللَّه اکبر و لااله الااللَّه و الحمداللَّه و سبحان اللَّه مي گويي بعد که به مسجد رسيدي در کنار در معروف به باب الفيل13 بايست اينگونه درود بده. السلام علي نبی اللَّه، السلام علي اميرالمؤمنين و رحمةاللَّه و برکاته و مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد منتهي مشاهده و موضع مجلسه و جایگاه حکمته... و انت وليّي و سيّدي و وسيلتي في الدنيا و الآخرة.

آنگاه درون مسجد شو و بگو: اللَّه اکبر (سه سکو) هذا رده العائذ باللَّه و بمحمّد و بولاية أميرالمؤمنين وألأئمة المهديين الصادقين... وحجةاللَّه علي خلقه.

بعد برو به طرف ردیف چهارم نزديک باب الانماط که روبروي ردیف پنجم و به ردیف حضرت ابراهيم(ع) دارای شهرت میباشد و چهار رکعت نماز بخوان به اين ترتيب که دو رکعت آن را با حمد و سوره »قل هواللَّه« و دو رکعت ديگر را با ستایش و سوره قدر14. وقتي نماز را به پايان بردي تسبيحات حضرت زهرا(ع) رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد را بیان و سپس اين سیرتکامل درود کن:

السلام علي عباداللَّه الصالحين الراشدين، الذين أذهب اللَّه عنهم الرجس و طّهرهم تطهيراً و جعلهم أنبياء مرسلين و حجة علي الخلق أجمعين و درود علي المرسلين والحمداللَّه رب العالمين و لک تقدير العزيز العليم. و هفت درجه بگو: درود علي نوح في العالمين. آن‌گاه بگو: نحن علي وصيتک يا وليّ المؤمنين التي أوصيت بهاذريتک اینجانب المرسلين... الحمداللَّه علي ماهدانا.

آن گاه به نزديک »دکة القضا« رفته در آنجا دو رکعت نماز مي خواني در اين نماز پس از ستایش در تلاوت سوره مختار هستي هر يک از سوره هاي قرآن را که در آن آيه سجده نيست مي تواني بخواني. بعد از اين نماز هم وقتي تسبيحات حضرت زهرا(ع) را بیان کردي آن گاه چنين بگو:

يا مالکي و مملکّي و متغمدي بالنعم الجسام... برحمتک يا أرحم الراحمين.

با دقت به بدون نقص بودن جاری ساختن و آداب مسجد کوفه در اينجا به همين مقدار بسنده مي کنيم و دوست داران آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد را به مفاتيح الجنان و کتابهايي که در زمينه آداب و انجام عتبات عاليات مندرج رجوع و برگشت مي دهيم.

برای اعتکاف کننده یکسری چیز حرام است:

۱. آمیزش با همسر (حتّی لمس و بوسیدن و نگاه شهوت آمیز کردن)

۲. خود ارضایی.

۳. بوییدن مشک و ریحان و چیزهای معطّر.

۴. داد و ستد و اجرا معاملات.

۵. جدال و اظهار‌کرد‌وگو در امور فقید یا مسائل ینی در‌صورتی‌که مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد برای شکستن طرف مقابل باشد، البته در‌حالتی که اظهار‌کرد‌وگو برای درک کردن مسأله علمی باشد، انواع ندارد.(۲)

در ایّام اعتکاف، نمازهای خاصّی برای اعتکاف کننده بیان نکرده‌اند، اما ممکن میباشد اعتکاف کننده از جملهً در ماه رجب روزهای سیزدهم تا پانزدهم را گزینش کند و نمازهای و دعاهای وارده آن را بخواند و از ثواب آن فایده‌مند گردد.

برای این خواسته به کتاب مفاتیح الجنان مربوط به اجرا شب و روز سیزدهم تا نیمه ماه رجب مراجعه نمایید.

زن درصورتی که می‌تواند معتکف شود که با دستمزد شوهر منافات نداشته باشد و شوهر به او اذن بدهد.

* اجازه پدر

آیا اعتکاف فرزند سوای اجازه پدر صحت دارد یا خیر؟

همگی مراجع: در‌حالتی که سبب اذیت و آزار والدین نباشد، نیاز به اجازه نیست و اعتکاف صحیح هست.(۱)

پی‌نوشت:

۱. امام، نوری، فاضل، مکارم، تعلیقات علی العروة، ج ۱، احکام الاعتکاف، م ۹؛ بهجت، وسیلة النجاة، ج ۱، ۱۲۱۱؛ صافی، هدایة العباد، ج ۱، م ۱۴۲۶؛ تبریزی و وحید، سیستانی، منهاج الصالحین، م ۱۰۷۲

* اجازه شوهر

آیا زن برای رفتن به اعتکاف، نیاز به اجازه شوهر دارد و درصورتی که بدون رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اجازه برود، آیا اعتکافش صحیح می‌باشد؟

پاسخ: امام: زن می بایست با اجازه شوهرش به اعتکاف برود و در صورتیکه اجازه ندهد در حالتی‌که منجر تضییع حق (زناشویی) او گردد بنابر احتیاط واجب اعتکافش باطل میباشد و در‌صورتی‌که با حق او منافات نداشته باشد، اعتکافش صحیح می‌باشد.(۱)

آیه‌ها عظام فاضل و وحید: زن بایستی با اجازه شوهرش به اعتکاف برود و در حالتی که اجازه ندهد در صورتیکه باعث تضییع حق (زناشویی) او خواهد شد اعتکافش باطل میباشد و در صورتی‌که با حق او منافات نداشته باشد، اعتکافش صحیح هست.(۲) نشانه‌ها عظام بهجت و تبریزی: زن باید با اجازه شوهرش به اعتکاف برود و در آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد صورتیکه اجازه ندهد - چنانچه منجر تضییع حق (زناشویی) او خواهد شد - اعتکافش باطل می‌باشد و در صورتی‌که با حق او منافات نداشته باشد، بنابر احتیاط واجب باطل هست. (۳)

اسلام در مسئله‌هاى فلسفى و مطالعات تطبیقى ادیان براى یاددادن به کسانى که مى‌خواهند این زمینه را در سطحى جدّى‌خیس از صرف گردآورى اتفاق ها تاریخى و شواهد گویش‌شناسى پژوهش نمایند، آموزه‌هاى بسیارى داراست.

سرنوشت در گفت و گو از مسأله صلح و وقار، می بایست به صلح درونى که آدم امروز مأیوسانه مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد در پى نیل به آن میباشد، پرداخته خواهد شد. این که خیل عظیمى از مرتاضان و معالجه بخشان کاذب و ناصالح در غرب استقرار یافته‌اند، استدلال قانع کننده‌اى براى یأس‌آور بودن کارایی آدم میباشد. امروزه بشر‌ها به طور فطرى، اهمّیّت مراقبه، تأمّل و تعمّق را حس مى‌نمایند، امّا افسوس که تنها شمار اندکى از آنها حاضرند انضباط و ریاضت سفارش گردیده از طرف یکى از سنّت‌هاى اصیل را تحمّل نمایند؛ در حالى که تنها توسّل به یکى از این سنّت‌ها مى‌تواند ضمانت کننده سرور و شادمانى براى تعمّق و تأمّل آن ها در حقایق مینوى باشد؛ از این رو اینان به مرکزها مواد مخدر یا این که مرکزها خودسازى و هزار و یک مرشد شرقى روى مى‌آورند و این رویکردها تاوانى میباشد که غرب به سبب ساز مجموع آن چه با سنّت‌هاى شرقى در ضمن بعد از ظهر استعمار، جاری ساختن داده میباشد.، مى‌پردازد.

اسلام کل ابزار مایحتاج براى آشنایی معنوى در والاترین معناى آن را دارااست و عرفان، طرز برگزیده منتخب نیل به‌این معرفت میباشد. با این حالا، تصّوف زیرا به عبارتی بُعد باطنى و باطن اسلام میباشد نمى‌تواند مستقل از اسلام برگرفته گردیده و بر حسب آن شغل گردد.[13]

صرفا اسلام مى‌تواند کسانى را هدایت نماید که براى وصال به آن، بهجت و اعتقاد قلبى تصّوف و چشیدن آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد مزه نوحه رضوان و جنة‌المأواى شایستگی و گرایش موردنیاز را دارند.

دراین مکان، ویژگى تصّوف (یا این که بینش درون‌گرایى اسلام) این میباشد که مى‌تواند در هر جا و در هر مرحله از زندگى جاری ساختن خواهد شد. تصّوف، بر دوری ظاهرى و گوشه‌گیرى از عالم مبتنى وجود ندارد؛ بلکه بر گوشه‌گیرى درونى و باطنى شخص از عالم بنیاد گذاشته شد‌ه‌است. چنان که یکى از صوفیان معاصر گفته میباشد: «این اینجانب نیستم که عالم را رخنه‌ گفتم؛ بلکه این دنیا میباشد که من را رخنه‌ نموده است. این گوشه‌گیرى درونى مى‌تواند با فعّالیّت‌هاى بیرونى و ظاهرى شدید قابل عده باشد. تصّوف، «زندگى فعّال» و باطنى را با ذات وحدت نصیب خویش اسلام هماهنگ و قرین مى‌سازد.

آمادگی و نیروى معنوى اسلام بوسیله فعّالیّت شدید، در پى اخلاق فضایى در فقیه خارج میباشد تا آن که ذاتا آدمى را به تأمّل، مراقبه و تعمّق بکشاند؛ چنان که در روح هنر اسلامى این ویژگى چشم مى‌خواهد شد[14] و تضادهاى بیرونى را که طبق قاعده پیامد همت‌ها و فعّالیت‌ها میباشد، در صلح و وقار درونى که ویژگى «واحد حقیقى» و کانون توجّه میباشد، منحل نماید. اسلام نیز همچون دیگر ادیان اصیل، حمل کننده پیامى از سوى ابدیّت براى آن عنصرى در انسان میباشد که تغییرناپذیر و باقى میباشد و ذاتا زمانمند وجود ندارد. افزون بر این، اسلام با ویژگى خاص که روالّت الاهى در آن به ودیعت گذارده، کلیه آدم‌ها را در هر شرایط و هر دنیاى قدرتمند مى‌سازد که از آن پیروى نمایند و از آموزه‌هاى آن مستفیض شوند. در شرایطی‌که بتوان «دنیایى» را فرض رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد کرد که آئین به صورت عام، و اسلام به صورت خاص، هیچ معنایى براى آن نداشته باشد، آن عالم لزوما دنیاى سوای «مفهوم» خواهد بود و اینگونه دنیایى تنها در توّهم محض موجودیّت دارااست. مادام که عنصرى از واقعیت مربوط به تک تکّ فقیه وجود داشته باشد یا این که با اینگونه عالمى لینک و پیوند خورد، اسلام هنوز پیامى اصیل براى آن دانا دارااست و آن پیامى حقیقى میباشد؛ به دلیل آن که از حقّ مطلق نازل مى‌خواهد شد.

شوخوانی در استان خراسان جنوبی، رسمی می باشد که هنوز در بعضا از روستاها ایفا می‌شود. در‌این آیین، هنگام سحر، سه جايگاه، طبلی را به صدا در میاورند: بار اول برای بیدار شدن، بار دوم برای سحری خوردن و بار سوم برای نماز تلاوت می‌باشد. ولی این طبل زدن‌ها یار با صدای مناجات و دعایی هست که یک کدام از مردان روستا با صدای عالی خودش میخواند و مردم را به بیدار شدن و روزه گرفتن تشویق می‌کند.

اگرچه در شهرهای دیگر طبل به صدا در می‌آوردند ولی تهرانی‌های قدیم یادشان می‌باشد که هنگام سحر و حتی افطار، توپ در می‌کردند این صدای شلیک توپ از میدان توپخانه شنیده می‌شد و توپ‌های مشقی وظیفه داشتند مانند ساعت به مردم اعلام کنند که چه هنگامی از شبانه روز می باشد. در زمان ماه رمضان در جمهوری مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد اسلامی ایران، چه موقع سحر و چه موقع افطار، اهالی‌ها وظیفه داشتند در صورتیکه غذایی می‌پزند که بوی زیادی دارااست، آن را با همسایگان خود قسمت کنند. این واقعه دربین زابلی‌ها و سیستانی‌ها هنوز هم رایج می باشد و به بردن طعام به در خانه‌های هم محلی در ماه رمضان «آرک» می‌گویند. با این آئین، افرادی که در خانه غذایی برای میل کردن ندارند از این سفره بی‌بهره نمی‌ماندند. هنوز خیلی از مردان و زنان زابلی هنگام سحر و افطار مسلماً یک کاسه آش، شله زرد رنگ یا فرنی هم برای همسایگانشان می‌پزند و می‌فرستند. این دین در میان مردم استان لرستان «کاسم سا» نام دارد.مردم استان آذربایجان شرقی در ماه رمضان سنت کیسه دوزی را دارند که قدمت زیادی داراست. در آخرین جمعه ماه رمضان، ۲۷ رمضان یا آخرین پنج شنبه ماه، زنان و دختران در مسجد گرد هم می‌آیند و هر خانواده برای خود، کیسه‌ای می روزد. سپس یه خرده پول در آن ریخته و دعا می‌خوانند و آن را تا سال دیگر در صندوقچه‌ای نگه می‌دارند. به این کیسه‌ها کیسه برکت می‌گویند. اما این آیین میان سمنانی‌ها هم وجود دارد و با رفتن به مسجد و دوختن کیسه و پول گذاشتن داخل آن، بر این باورند که برکت به زندگی آنان تا سال دیگر خواهد رسید.

زنان و دختران شاهرودی بیشتراز ۲۰۰ سال هست که این دین را انجام می‌کنند. آنان هر سال در همین روز میان نماز ظهر و عصر، کیسه‌ای پارچه‌ای می‌دوزند که به آن کیسه خواسته می‌گویند و نزد خودشان نگه می‌دارا‌هستند و درصورتی که تا سال بعد به حاجتشان رسیدند سال بعد، پارچه‌ای دیگر می‌دوزند. علاوه بر شاهرود و آذربایجان شرقی این مراسم در استان همدان نیز اشاعه دارااست. که زنان همدانی با ریختن مبلغی در کیسه در روز 27 ماه رمضان از معبود برکت در سال آتی را طلب می‌کنند.

در زمان ماه رمضان در کشور ایران تمامی مردم استان‌ها و شهرهای متعدد ایران، غذاهایی که مقوی‌تر باشند را بر راز سفره افطار و سحر می‌گذارند. این تنقلات یا غذاها بیشتر به قوی شدن بنیه افراد و رفع تشنگی آن ها در طول روز کمک می‌کند. تهرانی‌ها بیشتر آش حرفه در سفره افطار دارا‌هستند و در جایی مانند استان‌های جنوبی کشور، نان خرمایی بیشتر دیده می گردد یا در استان مرکزی، حتماً فتیر برای افطار و سحر پخته میشود. قمی‌ها هم عادت دارا هستند خرما و شیر کنار سفره افطارشان داشته باشند.

در صورتی ماه رمضان در فصل تابستان باشد، یک قاچ هندوانه در سفره سحری خیلی از افراد پیدا میشود چون آب بدن را در طول روز نگه می دارد. شله زردرنگ، فرنی یا زولبیا بامیه هم بیشتر برای نگه داشتن قند خون افراد تهیه می گردد. بنابراین هر یک از خوراکی‌های سفره‌های سحری و افطاری برای روزه‌داران با یک نیت و ادله تهیه می‌شود و ممکن هست شهر به شهر و روستا به روستا، این مواد غذایی با همین کارکردها متفاوت باشد. درین قسمت گزینه غذاهایی در مراسم ماه رمضان در کشور‌ایران گزینه دقت قرار میگیرند کلام کردیم