مجله خبری مساجد

تاریخ یاد دادن و تربیت اسالمی با مسجد، لینک و پیوند وثیقی دارااست و در مساجد، بهعنوان اولی مرکزها آموزشی
در دنیا اسالم، عالوه بر قرآن، دیگر شاخههای علمی نیزتدریس می شد. مساجد در زمان قرن ها،
کارکرد عقیده ای و تربیتی خویش را با فرازوفرودهایی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد همچنان نگهداری کردهاند. امروزه نیز ایده مدرسه های
مسجدمحور در تالش میباشد تا مسجدمحوری را احیاو به عبارتی نقش را اعمال کند. با این پیشگفتار، سؤال
اساسی نوشتار حاضر این میباشد که آیا به حیث فقاهتی، مسجدمحوری از مبانی استواری بهره مند
میباشد؟ آیامساجد جان دار، ظرفیتالزم برایتبدیلشدن به مکتب قانونی را دارا هستند؟ آیا با وجود تربیت
قانونی و مدرسه های دولتی، حضور مسجد ـ مدرسهها در نظام آموزشی ضرورتی داراست؟ نوشتار پیش
رو درپی آن میباشد که با نحوه کیفی و توصیفی ـ استنباطی، پاسخی برای این سؤاالت بیابد. در ذکر
مهم ترین حاصل بازرسی پیش رو می بایست : رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از د
ً
اعلام کرد اوال یدگاه آئین به کارگیری از فضای مسجد برای آموختن و
ً تعلم قرآن و مورد ها شرعی، جایزبلکه مستحب میباشد؛ ثانی
ا: میتوان با رعایتشرایطی، سایرمفاد علمی
Year 9 No.18, Autumn & Winter - 2023
 دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات فقه تربیتی/ سال نهم/ شماره /18 فصل پاییز و فصل زمستان 1401
: مکتب مسجد
ً
را در مساجد فراگیری بخشید؛ ثالثا شالوده پدیده نوپیدایی میباشد که ثابت عملکرد آن نیاز
به تجربهورزی، تصویب تجربیات، مطالعات می دانی طولی و سنجش داده های عددی و حاصل دارااست. بر این مبنا، در
درحال حاضر حاضر به انگیزه فقدان زیرساختهایسختافزاریو نرمافزاریالزم؛ آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد عدم وجود سازماندهی، هدف ها
و آیین نامه واحد و معلوم، کمبود نیروی انسانی حرفه‌ای و کارشناس، قابلیت و امکان جابجایی موارد آموزشی و
پرورشی از مدرسه های قانونی به مساجد در سطح کالن و ملی نیست.
کایدواژ هه: لتفاوتهای سنی، مسجدمحوری، مدرک دگرگونی، تربیت جامع، مهارت شغلی،
ناکارآمدی تربیتی.
بيان قضیه
مسجد، پایه فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و یکی پایههای بنیادین حکومت و فرهنگ
اسالمی، همواره نقش اثرگذاری در حین تاریخ داشته و مسجدمحوری با یاددادن و تربیت نیز
عجین بوده و رابطه تنگاتنگی داشته میباشد بهگونهای که تا قرون، مسجد، راس آموزشی
اساسی در نظام آموختن و تعلم اسالمی و یک کدام از موادتشکیل دهنده بوده و می باشد. تا پیش از تأسیس
مکتبخانهها و مدرسه های قانونی، عمده مراحل یادگرفتن و تربیت متربیان در مساجد شکل
میپذیرفت بهگونهای که نقش و کارکرد یاد دادن و تربیتی مسجد، همواره جزء الینفک ماهیت
و هو یت آن به شمار میرود حتی در حین معاصر و با وجود مرکزها آموزشی قانونی و
غیرقانونی، مساجد در آموختن و تعلم قرآن و آموزههای شرعی و تربیتی همچنان از اولو یت
برخوردارند. آنچه درین نوشتار و در قدم ابتدا، پی گرفته می‌گردد، تبیین مسجدمحوری
در تربیت و استکشاف مبانی فقهی آن از متن ها قرآنی و روایی میباشد تا مشروعیت و مجوز
یاددادن و تربیت در مسجد ثابت خواهد شد. گام‌بعدی ارزیابی و محاسبه مدرسه ها مسجدمحور
میباشد که بهعنوان پدیده نوظهور و در درحال حاضر تجربیات پا به عرصه نظام نظام آموزشی گذارده

تاریخ یاد دادن و تربیت اسالمی با مسجد، لینک و پیوند وثیقی دارااست و در مساجد، بهعنوان اولی مرکزها آموزشی
در دنیا اسالم، عالوه بر قرآن، دیگر شاخههای علمی نیزتدریس می شد. مساجد در زمان قرن ها،
کارکرد عقیده ای و تربیتی خویش را با فرازوفرودهایی مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد همچنان نگهداری کردهاند. امروزه نیز ایده مدرسه های
مسجدمحور در تالش میباشد تا مسجدمحوری را احیاو به عبارتی نقش را اعمال کند. با این پیشگفتار، سؤال
اساسی نوشتار حاضر این میباشد که آیا به حیث فقاهتی، مسجدمحوری از مبانی استواری بهره مند
میباشد؟ آیامساجد جان دار، ظرفیتالزم برایتبدیلشدن به مکتب قانونی را دارا هستند؟ آیا با وجود تربیت
قانونی و مدرسه های دولتی، حضور مسجد ـ مدرسهها در نظام آموزشی ضرورتی داراست؟ نوشتار پیش
رو درپی آن میباشد که با نحوه کیفی و توصیفی ـ استنباطی، پاسخی برای این سؤاالت بیابد. در ذکر
مهم ترین حاصل بازرسی پیش رو می بایست : رزرو مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد از د
ً
اعلام کرد اوال یدگاه آئین به کارگیری از فضای مسجد برای آموختن و
ً تعلم قرآن و مورد ها شرعی، جایزبلکه مستحب میباشد؛ ثانی
ا: میتوان با رعایتشرایطی، سایرمفاد علمی
Year 9 No.18, Autumn & Winter - 2023
 دو فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات فقه تربیتی/ سال نهم/ شماره /18 فصل پاییز و فصل زمستان 1401
: مکتب مسجد
ً
را در مساجد فراگیری بخشید؛ ثالثا شالوده پدیده نوپیدایی میباشد که ثابت عملکرد آن نیاز
به تجربهورزی، تصویب تجربیات، مطالعات می دانی طولی و سنجش داده های عددی و حاصل دارااست. بر این مبنا، در
درحال حاضر حاضر به انگیزه فقدان زیرساختهایسختافزاریو نرمافزاریالزم؛ آدرس مسجد امام حسن مجتبی فکوری مشهد عدم وجود سازماندهی، هدف ها
و آیین نامه واحد و معلوم، کمبود نیروی انسانی حرفه‌ای و کارشناس، قابلیت و امکان جابجایی موارد آموزشی و
پرورشی از مدرسه های قانونی به مساجد در سطح کالن و ملی نیست.
کایدواژ هه: لتفاوتهای سنی، مسجدمحوری، مدرک دگرگونی، تربیت جامع، مهارت شغلی،
ناکارآمدی تربیتی.
بيان قضیه
مسجد، پایه فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و یکی پایههای بنیادین حکومت و فرهنگ
اسالمی، همواره نقش اثرگذاری در حین تاریخ داشته و مسجدمحوری با یاددادن و تربیت نیز
عجین بوده و رابطه تنگاتنگی داشته میباشد بهگونهای که تا قرون، مسجد، راس آموزشی
اساسی در نظام آموختن و تعلم اسالمی و یک کدام از موادتشکیل دهنده بوده و می باشد. تا پیش از تأسیس
مکتبخانهها و مدرسه های قانونی، عمده مراحل یادگرفتن و تربیت متربیان در مساجد شکل
میپذیرفت بهگونهای که نقش و کارکرد یاد دادن و تربیتی مسجد، همواره جزء الینفک ماهیت
و هو یت آن به شمار میرود حتی در حین معاصر و با وجود مرکزها آموزشی قانونی و
غیرقانونی، مساجد در آموختن و تعلم قرآن و آموزههای شرعی و تربیتی همچنان از اولو یت
برخوردارند. آنچه درین نوشتار و در قدم ابتدا، پی گرفته می‌گردد، تبیین مسجدمحوری
در تربیت و استکشاف مبانی فقهی آن از متن ها قرآنی و روایی میباشد تا مشروعیت و مجوز
یاددادن و تربیت در مسجد ثابت خواهد شد. گام‌بعدی ارزیابی و محاسبه مدرسه ها مسجدمحور
میباشد که بهعنوان پدیده نوظهور و در درحال حاضر تجربیات پا به عرصه نظام نظام آموزشی گذارده